Jednym z kluczowych narzędzi diagnostycznych używanych w ocenie zaburzeń ze spektrum autyzmu jest test ADI-R (Autism Diagnostic Interview-Revised), który umożliwia zebranie istotnych informacji na temat rozwoju i zachowań pacjenta, które są istotne dla diagnozy autyzmu, uwzględniając różnorodność objawów i nasilenie zaburzeń.

ADI-R to wywiad strukturalny opracowany specjalnie do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) u dzieci, młodzieży i dorosłych. Test jest uważany za jedno z najbardziej niezawodnych i dokładnych narzędzi diagnostycznych w tej dziedzinie.

ADI-R składa się z trzech obszarów oceny:
1 – jakości interakcji społecznych;
2 – jakości komunikacji i mowy;
3 – zakresu, intensywności i złożoności zachowań stereotypowych i ograniczeń zainteresowań.

Te obszary oceny odpowiadają kryteriom diagnostycznym dla zaburzeń ze spektrum autyzmu opisanych w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD).

Przeprowadzenie wywiadu zajmuje zazwyczaj od 2,5 do 3 godzin.

ADI-R polega na przeprowadzeniu wywiadu z rodzicami lub opiekunami pacjenta, który zna historię rozwoju osoby badanej oraz wie jak funkcjonuje ona na co dzień w chwili obecnej.

ADI-R służy postawieniu formalnej diagnozy uwzględniającej pełną historię rozwoju osoby badanej. Może mieć również zastosowanie przy planowaniu terapii lub opracowaniu programu edukacyjnego/ terapeutycznego.

ADOS-2 i ADI-R pozwalają zebrać kompleksowe informacje dotyczące rozwoju diagnozowanej osoby. Na ich podstawie możliwa jest ocena zaobserwowanych nieprawidłowości charakterystycznych dla zaburzeń ze spektrum autyzmu, objawiających się w czterech kluczowych sferach: społecznej, komunikacyjnej, zachowań i zainteresowań, oraz wyobraźni i kreatywności.

ADOS-2 i ADI-R są obecnie najpowszechniej używanymi instrumentami diagnostycznymi.